საარბიტრაჟო შეთანხმების გავრცელება არახელმომწერ პირებზე, კომპანიების ჯგუფის დოქტრინის საფუძვლით

დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული საშუალების, არბიტრაჟის როლის ზრდასთან ერთად, აქტუალური იმ პირთა წრის განსაზღვრა, რომლებიც შესაძლოა, საარბიტრაჟო განხილვაში იყვნენ ჩართული. ანალიტიკური და შედარებითსამართლებრივი მეთოდების გამოყენებით, ნაშრომში, თავდაპირველად, განხილულია საარბიტრაჟო შეთანხმების არსი და მისი ნამდვილობის წინაპირობები, ასევე, საარბიტრაჟო პროცეში, არახელმოწერი პირების ჩართვის შესაძლებლობა, კომპანიების ჯგუფის დოქტრინის საფუძველით. კვლევის მიზანია გამოიკვეთოს ის ძირითადი კრიტერიუმები, რომელთა არსებობაც იძლევა, ხსენებული თეორიის გამოყენებით, საარბიტრაჟო შეთანხმების არახელმომწერ, მესამე პირებზე გავრცელების საფუძველს. ამასთან, ნაშრომში ყურადღება ეთმობა იმას, თუ რამდენად შეესაბამება კომოანიების ჯგუფის თეორია საარბიტრაჟო სამართალში მოქმედ ისეთ მნიშვნელოვან პრინციპს, როგორიცაა საარბიტრაჟო დათქმის ფორმის სავალდებულოობა. დასკვნაში, დამატებით, მითითებულია რამოდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხი, რის გამოც პრაქტიკაში შესაძლოა, საჭირო გახდეს საარბიტრაჟო განხილვაში ჩასართავი პირთა წრის გაფართოება.

1. ათაბეგაშვილი, დ., საარბიტრაჟო შეთანხმების ნამდვილობის კრიტერიუმები, მართლმსაჯულება და კანონი №4, 2016;
2. თითბერიძე, გ., საქართველოს კანონი „არბიტრაჟის შესახებ“ კომენტარი, მეორე გამოცემა, თბილისი 2020;
3. ინჯია, ბ., „გამჭოლი პასუხისმგებლობის“ დოქტრინის თავისებურებები არბიტრაჟში, საქართველოს იურიდიული ფირმების ასოციაციის ჟურნალი №1, 2016;
4. კაჟაშვილი, გ., საარბიტრაჟო შეთანხმების სამართლებრივი შედეგების გავრცელება მესამე პირებზე, ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა, 2013,
https://ewmi-ruleoflawgeo.org/uploads/files/5072Georgian_Commercial_Law_Review_II_Issue_GEO.pdf.pdf.pdf;
5. კეკენაძე, გ, ტყემალაძე, ს., გზამკვლევი არბიტრაჟში, საქალაქო (რაიონული) სასამართლოს მოსამართლეებისათვის, ტყემალაძის, ს. რედ., არბიტრაჟის ინიციატივა - საქართველო, 2017;
6. ცერცვაძე, გ., საერთაშორისო საარბიტრაჟო განხილვის წინაპირობები (შედარებითი ანალიზი), თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში დაცული სადისერტაციო ნაშრომი, 2008;
7. Bernard, H., Complex Arbitrations, MultiParty, MultiContract, MultiIssue and Class Actions, International law library, Kluwer law international, The Hague, 2005;
8. Bharucha, MP, Jaisingh, Sneha Gupta, S., The Extension of Arbitration Agreements to Non-Signatories – A Global Perspective Indian Journal of Arbitration Law, Vol. 5, Issue 1, 2016;
9. Born, G., International Commercial Arbitration, 3rd Edition, Kluwer Law International, 2021;
10.Boza, R., Caveat Arbiter: The U.S.-Peru Trade Promotion Agreement, Peruvian Arbitration Law, and the Extension of the Arbitration Agreement to Non-Signatories. Has Peru Gone Too Far? Currents International Trade Law Journal, Vol. 17 No. 2, 2009;
11.Brekoulakis, S., Third Parties in International Commercial Arbitration Oxford International Arbitration Series, 2010, [5.15];
12.Brinsmead, S., Extending the application of an arbitration clause to third-party non-signatories: which law should apply, 2007, https://ssrn.com/abstract=980483;
13.Chen, T. F., The Outsider's Identity in International Commercial Arbitration - from the Group of Companies Doctrine and IBA Guidelines on Conflict of Interest to Adverse Costs Awards against Third-Party Funders, Contemporary Asia Arbitration Journal, Vol. 12, No. 1, 2019;
14.Chhura, T., The Need to Re-Think the Group of Companies Doctrine in International Commercial Arbitration, NUJS Law Review, Vol. 15, No. 1, 2022;
15.Fouchard Gaillard Goldman on International Commercial Arbitration, Gaillard, E., Savage, J. eds, Kluwer Law International 1999;
16.Gravel, S., Peterson, P., French Law and Arbitration Clauses - Distinguishing Scope from Validity: Comment on ICC Case No. 6519 Final Award, McGill Law Journal, Vol. 37:2, 1992;
17.Halla, S., Non-Signatories in International Commercial Arbitration: Contesting the Myth of Consent, International Comparative Law Review, Vol. 18, No. 2, 2018;
18.Jere, M. F., Timnea, A. A., Relevance of the Group of Companies Doctrine in International Arbitration and Contracting, Revista Romana de Arbitraj, Vol. 16, No. 2, 2022;
19.Kasap, G. H., Etching the Borders of Arbitration Agreement: The Group of Companies Doctrine in International Commercial Arbitration under the U.S. and Turkish Law, University of Bologna Law Review 89, 2017;
20.Kiriak, A., Arbitral Jurisdiction Over Non-Signatories: The “Group of Companies” Doctrine, Central European University, 2015;
21.Kyrylchuk, I., Non-Signatories in Arbitration: from “Juristic Chemistry” to Concept of Dispute, International Hellenic University Thessaloniki, Greece, 2016;
22.Loban, K., Extension of the Arbitration Agreement to the Third Parties, Central European University, 2009;
23.Maxson, J., Binding Non-Signatories to Arbitration Agreements, Master’s Thesis, Götengorgs Universitet, 2013;
24.Meyniel, A., That which Must Not Be Named: Rationalizing the Denial of U.S. Courts with Respect to the Group of Companies Doctrine, 2013;
25.Ming, E. H., Methods to Extend the Scope of an Arbitration Agreement to Third Party Non-Signatories, LW4635 Research Paper;
26.Misra, A., Ronald, B., The Group of Companies Doctrine: A Comparative Study between India, U.S.A. and U.K., Indian Journal of Law and Legal Research, Vol. 4, Issue 4, 2022;
27.Park, W. W., Non-Signatories and the New York Convention, Dispute Resolution International, Vol. 2, No. 1, 2008;
28.Pongracz, I. A., The "Group of Companies" Doctrine - Between Myth and Reality, Revista Romana de Arbitraj 5, No. 2, 2011;
29.Brekoulakis, S., Rethinking the Concept of Consent in International Commercial Arbitration: A General Theory for Non-Signatories, Journal of International Dispute Settlement, Vol. 8, Issue 4, 2017;
30.Rodler, I. A., When are Non-Signatories Bound by the Arbitration Agreement in International Commercial Arbitration? Master Thesis, Universidad de Chile, 2012;
31.Samal, A., Extending Arbitration Agreements to Non-Signatories: A Defence of the Group of Companies Doctrine, The King’s Student Law Review, Vol. 11, Issue I, 2020;
32.Surpuriya, D., Group of Companies Doctrine: Caveats to Consider before Its Application, Indian Review of International Arbitration, Vol. 2, Issue 1, 2022;
33.Wilskie, S., Shore, L., Ahrens, J. M., The Group of Companies Doctrine, where is it Heading? American Review of International Arbitration, Vol. 17, 2006;
34.Zhang, Y. J., A Glance at the Legal Status of Non-Signatories in International Commercial Arbitration, Open Journal of Social Sciences, Vol. 9, No. 4, 2021;
35.ICCA-ს სახელმძღვანელო 1958 წლის ნიუ-იორკის კონვენციაზე, კომერციული არბიტრაჟის საერთაშორისო საბჭო, 2013;
36.2013 წლის გადაწყვეტილება საქმეზე №ას-1022-957-2012;
37.თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2011 წლის გადაწყვეტილება საქმეზე №2ბ/3055-11;
38.Chloro Controls India Pvt Ltd v. Severn Trent Water Purification Inc and Or, 2013, 1 SCC 641 (India);
39.Dallah Real Estate and Tourism Holding Co v. Ministry of Religious Affairs, Government of Pakistan UKSC 46, 2010.
40.Dow Chemical France v. Isover Saint Gobain, 9 Y.B. Comm. Arb. 1984 at 131, (ICC Int'l Ct. Arb.).
41.ICC Case No. 11160/2002 partially published in 16ICC Bulletin, 2005;
42.ICC Case No. 7155, Decided in 1993, Journal of Dispute Resolution International, 1996;
43.Partial Award No. 10818, [2001], (ICC);
44.Partial Award No. 13774, [2006] (ICC);
45.Peterson Farms Inc. v. C & M Farming Ltd, England and Wales High Court, 2004;
46.Sponsor AB v. Lestrade Pau, 26 November 1986 [1988] Rev arb 153;
47.Swiss Federal Supreme Court Case No. 4A_450/2013, 2014;
48.Swiss Federal Supreme Court Cases No. 4P330 and No. 332/1994, 1996, ASA Bulletin, Vol. 14, Issue 4, 1996;
49.https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/media-documents/uncitral/en/new-york-convention-e.pdf;
50.https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/media-documents/uncitral/en/06-54671_ebook.pdf;
51.https://www.newyorkconvention.org/english;
52.https://matsne.gov.ge/ka/document/view/89284?publication=8;
53.https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=36.